بررسی زیست‌شناسی وکارایی دو گونه زنبور پارازیتوئید Trichogramma spp. روی تخم پروانه‌ی سفیده‌ی کوچک کلم Pieris rapae در شرایط آزمایشگاهی

مهمترین آفت کلم بعد از بید کلم، سفیده‌ی کوچک کلم، Pieris rapae با خسارت حدود 40% می‌باشد. لذا مطالعه‌ای به‌منظور بررسی کارایی دو گونه زنبور به‌نام‌های Trichogramma brassicae و T. evanescens برای معرفی اولیه به‌عنوان عوامل کنترل بیولوژیک سفیده‌ی کوچک کلم P. rapae صورت گرفت. کلیه آزمایش­ها در شرایط اتاق رشد با دمای 5/0±25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. براساس مشاهدات مزرعه‌ای و داده‌های پرورش آفت در شرایط گلخانه، مشخص شد که دوران انکوباسیون تخم سفیده‌ی کوچک کلم حدود 5 تا 7 روز بود. این حشره در شرایط مزرعه دارای پنج سن لاروی مجموعا به‌طول 20 تا 30 روز و دوره‌ی شفیرگی بین 6 تا 9 روز بود. به‌طور معمول، طول عمر حشرات نر حدود 7 و ماده حدود 10 روز ثبت گردید. بررسی­های اولیه نشان داد که طول دوره‌ی رشدی مراحل نابالغ زنبور T. brassicae و T. evanescens به‌ترتیب 15/0±43/10 و 11/0±07/10 روز و 099/0±48/10 و 093/0±17 /10روز برای افراد ماده و نر بود. به‌علاوه طول عمر زنبورهای ماده و نر در این دو گونه به‌همان ترتیب 20/0±03/2 و 24/0±40/1 روز و 16/0±68/1 و 40/0±85/1 روز به‌دست آمد و در ادامه نرخ ناخالص و خالص باروری و بارآوری برای زنبورهای T. brassicae وT. evanescens به‌ترتیب 92/51 و 46/39 تخم و 04/83 و 19/77 تخم برآورد شد. همچنین میانگین سن باروری و بارآوری خالص در زنبور  T. brassicae به‌ترتیب 36/0 و 39/0 روز و برای زنبور T. evanescens 162/0 و 162/0 روز به‌دست آمد. به‌همین صورت، نتایج نشان داد نرخ‌های ناخالص و خالص تولید مثل زنبور T. brassice و T. evanescens روی تخم سفیده­ی کوچک کلم به‌ترتیب 77/22 تخم ماده / ماده و 95/12  نتاج ماده / ماده و 14/66 تخم ماده / ماده و 32/29 نتاج ماده/ ماده محاسبه‌شد. نرخ­های ذاتی و متناهی افزایش جمعیت به‌ترتیب 238/0 (روز1-) و 269/1 نتاج ماده / روز و 305/0 (روز1-) و 357/1 نتاج ماده برروز برای زنبورهای T. brassicae  و T. evanescens بود. مدت زمان دو برابر شدن جمعیت در همین دوگونه به‌همان ترتیب 90/2 و 265/2 روز و طول مدت یک نسل نیز 74/10 و 04/11 روز بود. نتایج حاصل از توزیع سنی پایدار جمعیت برای هر دو گونه مشخص کرد که جمعیت پایدار از حدود 98% جمعیت از مرحله ی نابالغ و 2% افراد بالغ تشکیل شده‌اند. مقایسه‌ی تمامی نتایج­ حاکی از برتری زنبور T. evanescens نسبت به ‌زنبور T. brassicae روی تخم سفیده­ی کوچک کلم P. rapae بود. بنابراین می­توان گفت تا این مرحله‌ زنبور T. evanescens می­تواند انتخاب بالقوه‌ای برای کنترل بیولوژیک کاربردی علیه سفیده‌ی کوچک کلم باشد.